به گزارش حلیمه موسوی - معاون پژوهشی حوزه علمیه حضرت ولی عصر (عج) شهرستان گرمی– در نشست علمی پژوهشی که به مناسبت هفته پژوهش با موضوع « آسیب شناسی پژوهشی ؛ موانع و راهکارها » برگزار شد حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر صفری –امام جمعه شهرستان گرمی و موسس حوزه علمیه حضرت ولی عصر (عج) - ضمن تبریک هفته پژوهش ، یکی از آسیب های پژوهش را آسیب روش شناختی معرفی کرده و افزود : اگر تحقیق با اطلاع رسانی آموزشی خلط شود در این صورت پژوهشگر، مسأله محور می گردد؛ یعنی مشکل و موضوع خود را تحلیل کرده؛ به مسأله یا مسایل تبدیل می کند؛ به دنبال حل آن می رود و برای آن فرضیه ای ارائه می کند.
وی در ادامه بیان داشت : آموزش و اطلاع رسانی ترویجی، موضوع محور یا مشکل محور است. از این رو پژوهشگر به مقدمات، حواشی، مصادیق، ابعاد و همسایه های مطلب می پردازد و هدف آن اقناع مخاطب یا پرکردن ذهن او از معلومات است نه حل مسأله و نوآوری. نکته ی قابل توجه این است که حوزه های علمیه سه وظیفه ی تبلیغ، آموزش و پژوهش را به عهده گرفته اند، گاهی افراد این سه مطلب را با هم خلط می کنند و پژوهش های آنان به اطلاع رسانی تبلیغی یا آموزشی تبدیل می شود، از این رو نتایج لازم را به دنبال نمی آورد.
امام جمعه شهرستان گرمی ؛ تبارشناسی نکردن مسایل را یکی دیگر از آسیب های روش شناختی پژوهش معرفی کرده و اظهار داشت: در مسائل چند تباری به مطالعات میان رشته ای و تطبیقی نیاز است وگرنه جواب کامل به دست نمی آید. با این حال برخی پژوهشگران به تبارشناسی مسایل توجه نمی کنند. از این رو مسأله را تک بعدی و ناقص می بینند و پژوهش آنان نتیجه کامل نمی دهد.
حجت الاسلام صفری در ادامه، خلط گستره علوم و روش آنها ، خلط یافته ها با اطلاعات ، عدم آگاهی از روش تحقیق ، طرح مسایل متعدد در تحقیق واحد ، خلط مصادیق، آثار، ابعاد و علل محتمل در تحقیق، کم توجهی به نیازسنجی در انتخاب موضوعات پژوهشی و … را آسیب های دیگر روش شناختی پژوهشی معرفی کرده و بیان داشت : در بسیاری از موارد، مراکز پژوهشی و پژوهشگران، از روش صحیح، برای انتخاب موضوع و مسأله، پیروی نمی کنند، بلکه گاهی برای رفع تکلیف، اقدام به انتخاب موضوع پایان نامه می نمایند. بنابراین روش صحیح انتخاب موضوع آن است که در انتخاب موضوع تحقیق به نیاز جامعه و مراکز علمی ، استعداد و توان پژوهشگر، علاقه ی پژوهشگر و ضرورت پژوهش در موضوع توجه شود.
موسس حوزه ؛ روحیه سطحی نگری در تحقیق ، ترس از ابراز عقیده و نظریه پردازی، ضعف روحیه نقدپذیری و نقادی، شخص محوری و تمایل به تحقیقات فردی (فرار از عقل جمعی و ارزیابی)، عدم رعایت اخلا ق حرفه ای پژوهش، منفی بافی به جای تحقیق و نقد سازنده، شتاب زدگی در تحقیق و نظریه پردازی، تعصب های قومی و مذهبی ، افراط و تفریط در برخورد با افکار دیگران را آسیب های روان شناختی پژوهش معرفی کرده و ابراز داشت: در حوزه ی تحقیق، رعایت اعتدال و انصاف اصل اساسی است که زمینه ساز شکوفایی استعدادها می شود. برخی افراد این اصل را رعایت نمی کنند و با برخوردهای تند موجب دلسردی محققان و کندشدن روند تحقیقات می شوند. برخی دیگر نیز با سهل انگاری در نقد و بررسی، موجب ضعیف شدن نتیجه ی تحقیقات می گردند. هر دو مورد، یعنی تندروی و سهل انگاری، به پژوهش آسیب می رسانند.
وی در پایان به آسیب های جامعه شناختی ، مدیریتی و اجرایی و علمی پژوهش اشاره کرده و خاطر نشان کرد: آموزش بر پژوهش مقدم است، هر محقق باید در زمینه ی کاری خود متخصص و آموزش دیده باشد، و گرنه پژوهشگر غیر متخصص، قواعد و قوانین علم مربوط، موضوعات جدید و حایز اهمیت و ابعاد آنها را نمی شناسد. در نتیجه، پژوهشی غیرحرفه ای و ناقص ارائه می کند؛ به کژراهه می رود و سالیان زیادی عمر خود و امکانات را تلف می سازد.
تجلیل از پژوهشگران فعال مدرسه از دیگر برنامه های اجرا شده در این نشست بود.

ادامه مطلب :